Tar éis dul i gcomhairle leis an mBreitheamh Nuala Jackson agus leis an mBreitheamh Max Barrett, na breithiúna a sannadh do Rannán Teaghlaigh na hArd-Chúirte, eisíonn Uachtarán na hArd-Chúirte an fógra seo a leanas maidir le foilsiú breithiúnas agus trédhearcacht in imeachtaí teaghlaigh.
- Prionsabal Ginearálta
Foilsítear gach breithiúnas dlí teaghlaigh i scríbhinn – cibé acu a thugtar iad ar bhonn forchoimeádta nó ex tempore (cinneadh i gcás go luath nó díreach tar éis éisteachta) – in am trátha, faoi réir na gceanglas reachtúil maidir le hanaithnideacht agus faoi réir sonraí aitheantais a bhaint. Léiríonn sé seo an tiomantas bunreachtúil agus reachtúil do thrédhearcacht i riaradh an cheartais, cothromaithe i gcoinne na leasanna príobháideachta méadaithe a bhaineann go dlúth le himeachtaí dlí teaghlaigh agus leas na leanaí lena mbaineann.
- Tráthúlacht an Fhoilsithe
Cé gur foilsiú tráthúil é an seasamh réamhshocraithe a luaithe a eisítear breithiúnas i scríbhinn, uaireanta bíonn gá le cur chuige tomhaiste maidir le tráthúlacht i gcúrsaí dlí teaghlaigh. Sa chleachtas, is féidir moill iomchuí a bheith iomchuí sna cásanna seo a leanas:
- Baineann an breithiúnas le saincheisteanna idirbhreitheacha, agus d’fhéadfadh foilsiú roimh réiteach deiridh bac a chur ar phlé maidir le réiteach nó cur isteach ar iarrachtaí maidir le hathmhuintearas.
- D’fhéadfadh foilsiú láithreach meaitseáil phoiblí dátaí cúirte do dhlíthithe a chumasú, rud a bhainfeadh an bonn den anaithnideacht reachtúil atá dlite do pháirtithe.
- Tagann saincheisteanna chun cinn (lena n-áirítear go bhféadfadh sé go mbeadh gá le comhairliúchán le páirtithe) i ndáil le folú/anaithnidiú. - Ábhair Chríochnaithe
I gcás ina réitítear ábhar iomlán – e.g., i gcásanna a bhaineann le horduithe idirnáisiúnta um fhilleadh faoi Choinbhinsiún na Háige, inar cinneadh gach saincheist lena n-áirítear costais agus nach bhfuil aon aighneacht eile ag páirtithe – féadfar an breithiúnas a fhoilsiú gan mhoill. - Íogaireacht Eisceachtúil
In imthosca neamhchoitianta, fiú le folú, d’fhéadfadh an baol a bheith ann go ndéanfaí foilsiú sainaithint laistigh de phobal ar leith. I gcásanna den sórt sin, agus i gcás ina bhfuil údar leis mar gheall ar pháirtithe leochaileacha a chosaint nó mar gheall ar shláine na n-oibleagáidí leanúnacha, agus sa chás sin amháin, féadfar an foilsiú a choinneáil siar. Cuirtear an rogha sin i bhfeidhm go fánach agus tá sí faoi réir athbhreithniú leanúnach. - Cleachtais Folaithe
Ní mór don fholú an córas anaithnideachta reachtúil a chomhlíonadh, ach téann an dea-chleachtas níos faide ná comhlíonadh amháin. Go háirithe:
- Ba cheart aitheantóirí neodracha, neamh-inrianaithe a úsáid (e.g. “an mháthair”, “an t-athair”, “an leanbh”, “Duine A”, “Suíomh B”).
- Aon mhionsonraí a d’fhéadfadh, i dteannta a chéile, sainaithint a cheadú, ba cheart iad a bhaint nó a ghinearálú.
- Ar mhaithe le breithiúnais a bhaineann le saincheisteanna áirithe a aimsiú agus ag féachaint d’úsáid inisealacha seachas ainmneacha, cuirfear na príomhréimsí ábhair a ndírítear orthu sa bhreithiúnas idir lúibíní tar éis ainm an cháis. - Foilsiú Deiridh
I gcásanna den sórt sin, féadfar an foilsiú a chur siar go dtí go mbeidh na himeachtaí substainteacha tugtha chun críche nó go ceann tréimhse iomchuí eile, ag féachaint do na breithnithe thuas.
Faoi réir na bprionsabal thuas, foilseofar gach breithiúnas, ach amháin in imthosca eisceachtúlachta, ar deireadh. Is cosaint nós imeachta é foilsiú iarchurtha, seachas díolúine ó thrédhearcacht. Is é an cuspóir atá ann seasamh leis an gceartas oscailte agus le dínit agus príobháideacht na ndlíthithe teaghlaigh araon.
12 Nollaig 2025
An Breitheamh David Barniville
Uachtarán na hArd-Chúirte
